Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wodzisławiu Śląskim to ważny zabytek architektoniczny, który pełni rolę głównego kościoła parafialnego rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem. Obiekt znajduje się w bliskim sąsiedztwie wodzisławskiego rynku, co czyni go istotnym punktem na mapie kulturowej miasta.
Kościół został zaprojektowany przez znanego architekta Ludwiga Schneidera z Wrocławia. Jego styl neogotycki wyróżnia się bogatymi detalami oraz elegancką formą, co przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Budowa świątyni miała miejsce w latach 1909-1911 i została zrealizowana na miejscu wcześniejszego kościoła, co podkreśla istotność tego miejsca w historii regionu.
W ramach naszej eksploracji kościoła, odkryjemy nie tylko jego architekturę, ale także rolę, jaką odgrywa w życiu lokalnej społeczności. Zapraszam do dalszej lektury, aby poznać więcej fascynujących faktów o tym niezwykłym obiekcie."}
Historia
Według miejscowych legend, fundacja kościoła w Wodzisławiu Śląskim miała miejsce w 1128 roku, jednakże tego stwierdzenia nie akceptują współczesne badania naukowe. Historycy wskazują, że około 1257 roku, w momencie lokacji miasta, powstała parafia oraz kościół parafialny, zbudowany w Wodzisławiu Śląskim. Parafia ta zlokalizowana była przy jednej z uliczek od Rynku, usytuowanym w najwyższym punkcie miasta.
Obiekt sakralny, wybudowany w miejscu obecnej świątyni, był otoczony cmentarzem, a w jego wnętrzu najprawdopodobniej znajdował się wizerunek miasta z XVI wieku, który obecnie jest uznawany za zaginiony. W połowie XIV wieku kościół przeszedł modernizację i stał się budowlą murowaną. Jak sugeruje historia, wokół 1528 roku, nieopodal pierwszej świątyni wzniesiono nową, charakteryzującą się wysoką wieżą oraz barokowym hełmem, składającym się z trzech kondygnacji.
Z dokumentów wizytacji kościelnej z 21 sierpnia 1719 roku wynika, że nie tylko kościół, ale i jego ołtarz główny były poświęcone Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny. Ołtarze boczne z kolei miały poświęcenia, takie jak: pierwszy dla Matki Boskiej Szkaplerznej, drugi Biczowaniu Chrystusa, trzeci Bożemu Ciału, czwarty św. Katarzynie, a piąty Matce Boskiej Częstochowskiej. Niestety, 12 czerwca 1822 roku kościół spłonął w wyniku pożaru, lecz szybko został odbudowany i przetrwał do 1909 roku.
W tym samym roku przystąpiono do kolejnych prac budowlanych, by zrealizować nową świątynię. 10 lutego 1904 roku nowym proboszczem został ks. Henryk Weltike, który zaledwie kilka tygodni później zgłosił propozycję budowy nowego obiektu. Jednakże, jego próby uzyskania zgody na budowę nie spotkały się z akceptacją ze strony władz pruskich, a pozytywna odpowiedź nadeszła dopiero po kilku latach oczekiwania.
W maju 1909 roku przystąpiono do rozbiórki starej świątyni, o co pomogli saperzy z Nysy, którzy zajęli się wysadzeniem budynku. Rozpoczęcie prac budowlanych nowego kościoła miało miejsce 26 czerwca 1909 roku. Projektantem świątyni w stylu neogotyckim był architekt Ludwik Schneider z Wrocławia, ten sam, który zaprojektował rybnicki kościół św. Antoniego. Wykonawcą budowy była firma „Grzonka”, a całkowity koszt szacowano na 141.000 marek. Konflikt finansowy dotyczący pokrycia wydatków, który miał miejsce pomiędzy proboszczem a patronem miasta, doprowadził do procesu sądowego, który zakończył się korzystnie dla duchownego.
15 sierpnia 1909 roku, w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, poświęcono kamień węgielny pod nową budowlę, a w ciągu następnego roku obiekt został wzniesiony do stanu surowego. Uroczysta konsekracja miała miejsce 17 listopada 1911 roku, dokonana przez ks. prałata Franka. Z poprzedniego kościoła do nowej świątyni przeniesiono trzy spiżowe dzwony odlane w Opawie przez firmę Franciszka Stonkiego, które niestety zostały zarekwirowane przez Niemców w czasie II wojny światowej.
W 1912 roku zainstalowano w nowej świątyni organy firmy Berschdorf z Nysy, które przetrwały do dzisiaj dzięki licznym remontom. W 1916 roku, na 40-metrowej wieży zamontowano czterostronny zegar wykonany przez firmę z Głogówka. Niestety, podczas II wojny światowej wieża uległa zniszczeniu, a jej rekonstrukcję przeprowadzono dopiero w 2001 roku, kiedy nowy hełm został ustawiony 8 sierpnia.
Również kościół przeszedł poważne uszkodzenia, które udało się naprawić w 1955 roku. W 1958 roku zainstalowano trzy nowe dzwony, poświęcone św. Barbarze, św. Józefowi i św. Katarzynie, wykonane przez firmę Niesbroj z Rudy Śląskiej. W 1983 roku nad ołtarzem głównym pojawił się imponujący, 4-metrowy obraz przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, który wzbogaca wnętrze tej wyjątkowej świątyni.
Architektura
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wodzisławiu Śląskim to budowla o ciekawych wymiarach, ponieważ długość zewnętrzna wynosi 46 m, a szerokość to 22 m. Wysokość wewnętrzna w środkowej nawie osiąga 14 m, natomiast w nawach bocznych wynosi 11 m. Interesującym elementem architektury jest to, że linia łącząca ołtarz z wejściem do kościoła jest lekko skierowana w lewo, co symbolizuje skłonioną głowę Chrystusa w czasie Jego męki na krzyżu.
Wnętrze świątyni jest przykryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, które są podparte sześcioma filarami w części nawowej. W prezbiterium te filary przechodzą w eleganckie kolumienki, które opierają się na cokołach, natomiast w nawach głównych znajdziemy wsporniki umieszczone w górnych partiach ścian oraz filarów.
Wnętrze kościoła wyróżnia się bogatym wyposażeniem, w dużej mierze pochodzącym ze starego kościoła z XVI wieku. Do najważniejszych elementów należą obrazy św. Jana Nepomucena z 1867 roku oraz Matki Boskiej Szkaplerznej, rzeźby związane z pasjami chrystusowymi, w tym Ukrzyżowanie z XVIII wieku, a także ludowa rzeźba przedstawiająca Chrystusa Frasobliwego, która prawdopodobnie również datowana jest na XVIII wiek. Znajdziemy tu również barokowe rzeźby Matki Boskiej Bolesnej oraz św. Jana, a także monstrancję z 1829 roku, ufundowaną przez ks. Franciszka Chruszcza, proboszcza z Jedłownika.
W kolekcji można dostrzec również dwa kielichy pochodzące z XVII wieku oraz relikwiarz w formie monstrancji, datowany na około 1700 rok. Uwagę przyciąga również marmurowy ołtarz, na którym umieszczone jest bogato zdobione tabernakulum. Również 14 stacji Drogi Krzyżowej, namalowanych olejem, ozdabia ściany północną i południową świątyni, a figury różnych świętych katolickich zdobią filary nawy głównej.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- a b Piotr Hojka: O początkach Wodzisławia Śląskiego. Racibórz: Wydawnictwo Nowiny, 2023, s. 46. ISBN 978-83-954738-5-2.
- Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 1 listopada 2019 r.. wkz.katowice.pl. [dostęp 02.11.2019 r.]
- Franciszek Maroń. Parafia górnośląska w pierwszym ćwierćwieczu XVIII w.. „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”. 5, s. 178, 1972 r.
- Z kart historii parafii - Budowa kościoła i jego inicjator ksiądz Henryk Weltike. [dostęp 27.09.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wodzisławiu Śląskim | Parafia Niepokalanego Serca Maryi w Wodzisławiu Śląskim | Zespół klasztorny franciszkanów w Wodzisławiu Śląskim | Kościół Matki Bożej Wszechpośredniczki Łask i św. Antoniego z Padwy w Wodzisławiu Śląskim | Kościół Niepokalanego Serca Maryi w Wodzisławiu Śląskim | Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Wodzisławiu Śląskim – Zawadzie | Kościół św. Marii Magdaleny w Wodzisławiu Śląskim | Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Wodzisławiu Śląskim – Zawadzie | Parafia św. Marii Magdaleny w Wodzisławiu Śląskim | Parafia Matki Bożej Wszechpośredniczki Łask i św. Antoniego z Padwy w Wodzisławiu Śląskim | Kościół św. Herberta w Wodzisławiu Śląskim | Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Wodzisławiu ŚląskimOceń: Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wodzisławiu Śląskim