Henryk Grzonka

---

Wykształcenie

W 1977 roku Henryk Grzonka z powodzeniem zakończył edukację w I Liceum Ogólnokształcącym im. 14 Pułku Powstańców Śląskich w Wodzisławiu Śląskim. Następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Śląskim, uzyskując dyplom na Wydziale Nauk Społecznych oraz Wydziale Radia i Telewizji w roku 1982. Za swoją pracę magisterską na temat historii Śląska został uhonorowany Nagrodą Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki.

W trakcie swoich studiów, począwszy od 1977 roku, Grzonka aktywnie uczestniczył w działalności zespołu redakcyjnego Studenckiego Studia Radiowego EGIDA Uniwersytetu Śląskiego. Jako redaktor naczelny kierował pracami tej organizacji przez dekadę, znacząco przyczyniając się do jej rozwoju i popularności.

Praca zawodowa

Henryk Grzonka to postać, której kariera zawodowa jest niezwykle bogata i różnorodna. Zaczynając od 1982 roku, pełnił rolę dziennikarza w Polskim Radiu Katowice. Jego umiejętności obejmowały nie tylko bycie prezenterem i publicystą, ale także reporterem oraz sprawozdawcą sportowym w publicznej radiofonii. Jego obszar specjalizacji koncentrował się na tematyce sportowej, w szczególności w dziedzinach takich jak żużel oraz kolarstwo.

Grzonka był współtwórcą jednego z najstarszych programów sportowych w polskiej radiofonii, który nosił tytuł „Z mikrofonem po boiskach”. Przez wiele lat brał także udział w wytwarzaniu różnych sportowych audycji emitowanych w Programie I Polskiego Radia, do których należały m.in. „Kronika Sportowa”, „Przy muzyce o sporcie” oraz „Studio S-13”. Jego zadaniem było relacjonowanie wydarzeń sportowych zarówno w kraju, jak i zagranicą. Wśród jego osiągnięć znajduje się transmisja z letnich i zimowych igrzysk olimpijskich, mistrzostw świata w kolarstwie, a także z ponad 400 imprez rangi mistrzostw świata oraz Europy w jeździe na żużlu, w tym ponad 200 rozgrywek Grand Prix dotyczących indywidualnych mistrzostw świata.

Henryk Grzonka nie ograniczał się tylko do sportu, ponieważ na antenie radiowej angażował się również w propagowanie kultury Śląska oraz w badanie historii polskiej radiofonii. Jego dorobek literacki obejmuje wiele publikacji, w tym pierwszą na świecie encyklopedię poświęconą sportowi żużlowemu, wydaną w Katowicach w 1995 roku, a także kompletną dokumentację najstarszych polskich rozgrywek, która ukazała się w 1998 roku.

Jako wyróżniający się członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Prasy Sportowej AIPS, Klubu Dziennikarzy Sportowych oraz klubu dziennikarzy związanych z Międzynarodową Federacją Motocyklową FIM, przeszedł całą drogę kariery radiowej. Zaczynając od stażysty, przez reportera, kierownika redakcji, sekretarza programu, szefa anteny, a w końcu zastępcę redaktora naczelnego, zdobył tytuł prezesa zarządu oraz redaktora naczelnego.

Przebieg pracy zawodowej

Henryk Grzonka, w latach 1985–1987, był aktywnym pracownikiem w Redakcji Literackiej, gdzie zajmował się nagrywaniem różnorodnych reportaży. Jednym z jego najbardziej wyróżniających się osiągnięć był reportaż zatytułowany „W tę samą stronę”, który został zrealizowany wspólnie z red. Krystyną Bochenek. Dzieło to zdobyło główną nagrodę podczas ogólnopolskiego konkursu na reportaż roku 1985.

W ciągu lat 1998–2006 oraz 2008–2011 Henryk Grzonka kierował działalnością programową, a następnie w latach 2011–2016 pełnił zaszczytną funkcję Prezesa Zarządu oraz Redaktora Naczelnego Polskiego Radia Katowice. Dzięki jego zaangażowaniu powstała audycja „Ligoniowe Radio”, która w latach 2006–2016 promowała śląską kulturę oraz obyczaje.

Henryk Grzonka jest również znany z promowania działalności oraz twórczości Ślązaka, popularnie zwanego „Karlikiem z Kocyndra” – Stanisławem Ligonem. Jego inicjatywy obejmowały m.in. wzniesienie pomnika Stanisława Ligonia w Katowicach, który znajduje się przed gmachem Radia Katowice. Dodatkowo, zrealizował odtworzenie przedwojennego historycznego neonu „Polskie Radio Katowice” na frontowej ścianie gmachu Rozgłośni oraz zajmował się badaniem i dokumentowaniem dziejów polskiej radiofonii. Warto nadmienić, że był inicjatorem powstania pierwszej w Polsce stałej ekspozycji muzealnej poświęconej historii polskiej radiofonii w Katowicach.

Od 1995 roku Henryk Grzonka jest Członkiem Kapituły przyznającej tytuł Honorowego Ślązaka Roku. W latach 2008–2016 był członkiem Kapituły Nagrody im. Stanisława Ligonia, a w latach 2011–2016 pełnił rolę jej przewodniczącego. Jego działalność edukacyjna obejmowała prowadzenie wykładów z zakresu dziennikarstwa na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego oraz Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu (Wydział Zamiejscowy w Chorzowie) w latach 2007–2015. W 2010 roku uzyskał prestiżowy tytuł Wykładowcy Roku w tej uczelni.

W marcu 2016 roku Henryk Grzonka został odwołany ze stanowiska prezesa i redaktora naczelnego Radia Katowice. W 2017 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Gminy Godów, co stanowi potwierdzenie jego zasług i wkładu w lokalną społeczność oraz kulturę regionu.

Odznaczenia i wyróżnienia

Henryk Grzonka, znany ze swoich licznych osiągnięć, otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń na przestrzeni lat, które świadczą o jego zaangażowaniu i znaczącym wkładzie w różne dziedziny. Poniżej znajduje się zestawienie istotnych nagród:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2012),
• Srebrny Krzyż Zasługi (2002),
• Srebrna oraz Złota odznaka „Za Zasługi dla Sportu” (2003 i 2007),
• Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Śląskiego (2017),
• Złota Odznaka Za Zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego (2016),
• Złota Odznaka Honorowa Polskiego Związku Motorowego (2006),
• Brązowa Odznaka Honorowa Polskiego Związku Piłki Nożnej (2015),
• Złota Odznaka Honorowa Śląskiego Związku Piłki Nożnej (2002),
• Złota Odznaka Polskiego Radia Katowice (2007),
• Platynowy Laur Umiejętności i Kompetencji (2012),
• Nagroda „Animus Silesiae” (2012),
• Nagroda śląskich środowisk twórczych „Hanys 2011”,
• Piramida Wiedzy, Fachowości i Przyjaźni – „Ślonsko Hołda Charlotte” (2016),
• Nagroda Środowiskowa Studentów „Studencki Laur” (2015),
• Medal Uniwersytetu Śląskiego (1989, 1994),
• Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za najlepszą pracę magisterską (1983).

Wszystkie te osiągnięcia podkreślają jego zaangażowanie oraz znaczenie, jakie miały działania Henryka Grzonki dla społeczności lokalnej i narodowej.

Publikacje książkowe

Henryk Grzonka jest autorem wielu znaczących publikacji książkowych, które dokumentują historię sportu żużlowego oraz lokalną kulturę. Poniżej przedstawiamy listę jego najważniejszych dzieł:

• Speedway – encyklopedia (Katowice 1995),
• Speedway – indywidualne mistrzostwa Polski (Katowice 1998),
• Polskie Radio Katowice 1927 – 2007 (Katowice 2007) red.,
• Polskie Radio Katowice 1927 – 2012 (Katowice 2012),
• Antoni Woryna – wspomnienie (Rybnik 2002),
• Stanisław Ligoń – artysta malarz, działacz kultury, polityk, twórca radiowy (Katowice 2010),
• Stadion Śląski. Kocioł Czarownic 1956-2018 (Katowice 2018) współautor,
• Programy z Kotła Czarownic (Katowice 2018),
• Stanisław Ligoń 1897-1954 Ziemia Święta w obiektywie Karlika z „Kocyndra” (Katowice 2019),
• Kryterium Asów. Wyścig Przyjaźni Polski i Czechosłowacji. Wyścigi Wydawnictwa Wyniki (Katowice 2021),
• Wyścig Szosami Zagłębia, Wyścig Wodzisław – Karvina – Wodzisław. Wyścigi Wydawnictwa Wyniki Tom II (Katowice 2023),
• Czarny sport czyste emocje. Historia sportu żużlowego w Rybniku 1932-2022 (Rybnik 2022) współautor, red. prowadzący.

Te prace stanowią cenny wkład w polską literaturę dotyczącą sportu, kultury oraz historii regionu.

---

Oceń: Henryk Grzonka

---