W Wodzisławiu Śląskim znajduje się Wojewódzki Szpital Chorób Płuc im. dr Alojzego Pawelca, który ma bogatą historię sięgającą czasów, gdy pełnił funkcję sanatorium. Dziś, ten zakład medyczny jest jednym z kluczowych ośrodków zdrowia w regionie, skoncentrowanym na leczeniu chorób płuc.
Warto podkreślić, że budynki szpitala mają status obiektów zabytkowych, co czyni je nie tylko miejscem leczenia, ale także świadkami historii lokalnej i medycznej regionu. W ich architekturze można dostrzec elementy, które świadczą o minionych epokach oraz związku szpitala z tradycją ochrony zdrowia.
Oddziały
W tym szpitalu funkcjonują trzy wyspecjalizowane oddziały, które zapewniają kompleksową opiekę pacjentom z dolegliwościami płucnymi oraz innymi schorzeniami układu oddechowego.
- Oddział I – Oddział gruźlicy i chorób płuc, dysponujący 38 łóżkami,
- Oddział II – Oddział Pulmonologiczny, z 36 łóżkami,
- Oddział III – Oddział Pulmonologii i Rehabilitacji Oddechowej, oferujący 26 łóżek.
Oprócz oddziałów, szpital posiada również poradnię oraz wyspecjalizowane pracownie i laboratoria, co przyczynia się do kompleksowości świadczonych usług medycznych.
Charakterystyka
Szpital, który obecnie znamy, został założony w 1993 roku, jako kontynuacja wcześniejszego Sanatorium Przeciwgruźliczego. Jego korzenie sięgają 1898 roku, kiedy to powstała pierwsza placówka w malowniczym otoczeniu leśnym Grodzisko, znajdującym się w Wodzisławiu Śląskim. Budynek szpitala otoczony jest rozległym terenem zielonym oraz parkiem leśnym o powierzchni 9 hektarów. To miejsce jest w pełni dostępne dla pacjentów, oferując im spokojne otoczenie sprzyjające zdrowieniu.Park ten, który szczyci się starodrzewem, jest również przecięty urokliwym wąwozem, co czyni go wyjątkowym. Zabudowania szpitala, wraz z towarzyszącym im parkiem, zostały wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego, co podkreśla ich historyczne znaczenie. Choć budynek został wzniesiony w 1898 roku w obrębie historycznego Wodzisławia, aktualnie znajduje się w dzielnicy Wilchwy.
Historia
Budowa Sanatorium Przeciwgruźliczego rozpoczęła się w latach 1897-1898, a otwarcie miało miejsce 2 lipca 1898 roku. To miejsce zostało wybrane z kilku propozycji w Górnym Śląsku, cechujących się unikalnymi walorami lokalizacyjnymi, na historycznym Grodzisku. W latach 1910-1913 sanatorium zostało rozszerzone, wprowadzając nowoczesne udogodnienia, takie jak generatory prądu, pralnia parowa, a także własne źródło wody oraz kanalizację. W 1922 roku placówka stała się częścią polskiej administracji, przynależąc do Spółki Brackiej z Tarnowskich Gór. Dzięki staraniom dyrektora oraz senatora dra Alojzego Pawelca, w latach 1936-1938 przekształcono część lasu w przestronny park sanatoryjny. W trakcie II wojny światowej obiekt służył również do leczenia żołnierzy. Po wojnie konieczne były gruntowne remonty, a dopiero od 1949 placówka ponownie przyjęła pacjentów jako sanatorium. Niestety, brak inwestycji w czasach PRL doprowadził do znacznego zniszczenia infrastruktury parku. W 1993 roku, w dobie przemian ustrojowych, na bazie nieczynnego sanatorium utworzono Wojewódzki Szpital Chorób Płuc, a w 2002 roku zrealizowano następny poważniejszy remont, aczkolwiek wiele z zabytkowych obiektów nadal wymaga renowacji.
Zabytki
Obiekty szpitala, wzniesione w XIX oraz na początku XX wieku, zostały 11 grudnia 2000 roku wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego (nr A/40/01). Stanowią one doskonały przykład historycznego budownictwa szpitalnego i sanatoryjnego, zlokalizowanego w zalesionym kompleksie. Pawilon główny sanatorium, zbudowany z cegły, ma formę prostokąta, składa się z czterech kondygnacji, a jego dach jest wielopłaszczyznowy. Fasadę południową zdobią ryzality, na które nałożono wieżyczki oraz trójkątny przyczółek. Oprócz pawilonu głównego, w rejestrze zabytków znajdują się także:
- budynek administracyjno-gospodarczy,
- kotłownia z kominem,
- dom mieszkalny,
- willa naczelnego lekarza sanatorium w stylu cottage,
- park i grota.
Przypisy
- a b c d WSCP Historia. wscp.wodzislaw.pl, 22.09.2024 r.
- Zespół budynków sanatoryjnych. odtur.pl, 22.09.2024 r.
- IreneuszI. Stajer IreneuszI., Apel TMZW o remont szpitala płucnego w Wodzisławiu. Dziennik Zachodni [online], 22.01.2023 r. [dostęp 23.09.2024 r.]
- a b c Piotr Hojka, Czas zmian. Wodzisław pomiędzy Cesarstwem Niemieckim a II Rzeczpospolitą, Wodzisław Śląski 2018.
- a b c d e Paweł Porwoł, Zespół budynków sanatoryjnych w Wodzisławiu Śl. - Wilchwach, Wodzisław Śląski 2009, s. 4-6.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Towarzystwo Miłośników Ziemi Wodzisławskiej | Wodzisławska Szkoła Piłkarska | Pomnik Powstańców Śląskich w Wodzisławiu Śląskim | Stadion MOSiR w Wodzisławiu Śląskim | Balaton (Wodzisław Śląski) | Odra Wodzisław ŚląskiOceń: Wojewódzki Szpital Chorób Płuc w Wodzisławiu Śląskim