Baszta Rycerska, znana również jako Wieża Romantyczna, stanowi niezwykle interesujący element architektury Wodzisławia Śląskiego. Ta neogotycka budowla, mierząca około 20 metrów, została wzniesiona w latach 1867-1868 w malowniczym lesie miejskim, zlokalizowanym na historycznym Grodzisku. Inicjatorem budowy był ówczesny właściciel miasta, Edward Brauns, pasjonujący się romantyzmem, który zmarł w 1881 roku, trzynaście lat po zakończeniu budowy baszty.
W 1925 roku, znani wodzisławscy kupcy, Stefan Krzystek i Jan Kowol, nabyli basztę oraz otaczający ją teren. Przeprowadzili gruntowny remont, przekształcając ją w punkt widokowy i restaurację, co przyciągnęło licznych turystów. Jak podaje ówczesna księga pamiątkowa, już w pierwszym dniu otwarcia odwiedziło ją 338 osób.
Jednakże, w 1938 roku baszta zaczęła popadać w ruinę, która trwała aż do roku 1991, kiedy to dzięki staraniom Towarzystwa Miłośników Ziemi Wodzisławskiej została odrestaurowana. Po remoncie punkt widokowy został wyposażony w lunetę, a na szczycie flagi Polski oraz TMZW dumnie powiewały na wietrze. Na czterech poziomach baszty mieściły się komnaty, w których prezentowano prace lokalnych artystów oraz zabytki.
Niestety, w czerwcu 2004 roku baszta została podpalona przez nieznanych sprawców, co doprowadziło do kolejnej dewastacji obiektu. Pożar wstrzymał plany odbudowy na wiele lat. W 2009 roku pojawiły się spory dotyczące dalszych losów zabytku pomiędzy Nadleśnictwem, Starostwem Powiatowym oraz Miastem Wodzisław Śląski. Towarzystwo Miłośników Ziemi Wodzisławskiej intensywnie apelowało o przeprowadzenie remontu, a ostatecznie to miasto zajęło się sprawą.
W 2012 roku udało się przeprowadzić prace remontowe, które objęły mury oraz elewację zewnętrzną baszty. Latem 2020 roku rozpoczęto kolejny etap rewitalizacji, mający na celu przywrócenie Wieży Romantycznej funkcji punktu widokowego. Prace te zakończono w 2021 roku, co umożliwiło udostępnienie obiektu dla zwiedzających w ramach projektu „Silesianka” – szlaku wież i platform widokowych w Euroregionie Silesia.
Przypisy
- Mirosława Książek: Urzędnicy: to nie nasza wieża, niech się zawali. dziennikzachodni.pl, 17.07.2023 r. [dostęp 26.07.2023 r.]
- Tovi cz-Tvorba, Silesianka | [online], www.silesianka.eu [dostęp 30.07.2024 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1.01.1999 r. do 1.10.2019 r. wkz.katowice.pl [dostęp 04.10.2019 r.]
- a b c K. Cichy, Baszta Rycerska na Grodzisku, [w:] "Herold Wodzisławski" nr 2/2019
Pozostałe obiekty w kategorii "Zabytki":
Pałac w Wodzisławiu Śląskim | Zespół pałacowo-parkowy w Wodzisławiu Śląskim-KokoszycachOceń: Wieża Romantyczna w Wodzisławiu Śląskim