Norbert Honsza to postać niezwykle znacząca w dziedzinie germanistyki oraz kulturoznawstwa. Urodził się 23 czerwca 1933 roku w Wodzisławiu Śląskim i przez dużą część swojego życia był związany z akademickim środowiskiem na różnych uczelniach w Polsce i za granicą.
W latach 1970–2003, Honsza pełnił funkcję kierownika Zakładu Współczesnej Literatury i Kultury Niemieckiej w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Jego działalność edukacyjna i badawcza miała ogromny wpływ na kształcenie kolejnych pokoleń germanistów. Poza tym, był także profesorem w takich instytucjach jak Uniwersytet Opolski, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie oraz Uniwersytet w Ostrawie.
Norbert Honsza specjalizował się w literaturze i kulturze niemieckiej ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku. Jego prace koncentrowały się na analizie stosunków polsko-niemieckich oraz krytyce literackiej, co uczyniło go ważną postacią w dialogu międzykulturowym. Zmarł 16 lipca 2020 roku we Wrocławiu, pozostawiając po sobie bogaty dorobek naukowy i dydaktyczny, który nadal inspiruje studentów i badaczy w tej dziedzinie.
Kariera naukowa
Norbert Honsza, absolwent Liceum Ogólnokształcącego nr 1 w Wodzisławiu Śląskim, kontynuował swoją edukację na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie w 1956 roku ukończył studia z zakresu germanistyki. W trakcie swojej kariery, Honsza był zaangażowany w pracę redakcyjną, pełniąc rolę w komitecie redakcyjnym czasopisma „Arbeiterstimme”. W 1963 roku zdobył doktorat, a siedem lat później uzyskał habilitację, co otworzyło przed nim dalsze możliwości rozwoju zawodowego.
Jego osiągnięcia naukowe obejmują wykłady gościnne na renomowanych uniwersytetach w Bochum, Siegen oraz Hamburgu. Norbert Honsza był aktywny na międzynarodowej scenie akademickiej, występując z referatami na licznych kongresach i sympozjach naukowych w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. Należy również do wielu krajowych oraz zagranicznych towarzystw naukowych, co świadczy o jego uporczywej działalności w dziedzinie germanistyki.
W 2003 roku został uhonorowany Nagrodą Kulturalną Śląska Kraju Dolnej Saksonii, co potwierdziło jego znaczenie w tym obszarze. Od 1993 do 2003 roku, Honsza pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Germanica Wratislaviensia”. Ponadto, w latach 1990–2006 był współwydawcą czasopisma „Zbliżenia Interkulturowe” Uniwersytetu Wrocławskiego, a później, od 2007 do 2013 roku, współwydawcą czasopisma Wyższej Szkoły Studiów Międzynarodowych w Łodzi, pod tym samym tytułem.
W latach 2012–2020 kierował serią wydawniczą „Europäische Studien zur Germanistik, Kulturwissenschaft und Linguistik”, która miała na celu promowanie badań w zakresie niemieckiej literatury i kultury. Honsza był także kierownikiem Zakładu Współczesnej Literatury i Kultury Niemieckiej w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 1970–2003.
Od 2003 do 2013 roku, pełnił rolę kierownika Katedry Języka i Kultury Niemieckiej w Wyższej Szkole Studiów Międzynarodowych w Łodzi oraz był profesorem w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Raciborzu. Oferta jego wykładów i szkoleń była dostępna również w Wyższej Szkole Filologicznej we Wrocławiu w latach 2016-2020, w której to również zyskał tytuł profesora.
Dorobek naukowy
Norbert Honsza jest autorem, który może pochwalić się bogatym dorobkiem akademickim, który obejmuje zarówno książki, jak i wiele innych publikacji. W jego twórczości znaleźć można monografie, podręczniki oraz prace redakcyjne, ale także rozprawy, artykuły, eseje, szkice, a nawet recenzje.
Książki (wybór)
- Nad twórczością Tomasza Manna, Katowice: „Śląsk”, 1972. 235 s,
- Zur literarischen Situation nach 1945 in der BRD, in Österreich und in der Schweiz / Norbert Honsza. Wrocław: PWN, 1974. 239 s,
- Kształt i struktura: literatura NRF, Austrii i Szwajcarii po roku 1945: niemieckojęzyczna proza XX wieku, Katowice: „Śląsk”, 1975. 370 s,
- Literatur der Gegenwart: BRD – Österreich – Schweiz, Wyd. 2 zm. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1976, 239 s,
- Moderne Unterhaltungsliteratur: Bestandsaufnahme, Thesen, Analysen, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1978, 183 s,
- Profile współczesności: literatura NRD / Norbert Honsza, Zbigniew Światłowski, Bernard Wengerek. Katowice: “Śląsk”, 1979. 348 s,
- Oblicza kompromisu: literatura i kultura RFN lat siedemdziesiątych / Norbert Honsza, Bernard Wengerek. Katowice: “Śląsk”, 1981. 160 s,
- Kurt Tucholsky – szlachetny pacyfista / Norbert Honsza Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1984 108 s,
- Karol May – anatomia sukcesu: życie – twórczość – recepcja / Norbert Honsza, Wojciech Kunicki Katowice: „Śląsk”, 1986. 304 s,
- Grupy literackie w RFN i Austrii / Norbert Honsza, Edward Białek, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1987. 133 s,
- Günter Grass: Werk und Wirkung. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1987. – 145 s,
- Prowokacje literackie = Literatur als Provokation / Norbert Honsza. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994. 200 s,
- Heinrich Böll niepokorny humanista. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994. 171 s,
- Günter Grass: Skizze zum Porträt. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997. 167 s,
- Heinrich Böll: vzpurný humanista / Norbert Honsza; přel. [z pol.] Helena Stachová; [nĕm. citáty do čes. přel. Eva Pátková]. Ostrava: Filozofická Fak. Ostravské Univ.: Tilia, 1997. 175 s,
- Güntera Grassa portret własny / Norbert Honsza; przekł. Elżbieta Herden i Mieczysław Motowilczuk; bibliografię recepcji Güntera Grassa w Polsce oprac. Piotr Litwiniuk. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000. 275 s.: il,
- Podróże literackie. Pomosty kulturowe. Niemcy–Austria–Szwajcaria, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, 2004, 246 s,
- Günter Grass – szaman literatury niemieckiej. Biografia. Łódź: Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, 2008, 190 s,
- W blasku epok: literatura niemiecka od średniowiecza do współczesności / Norbert Honsza, Łódź: Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, 2010, 392 s,
- Zbuntowany geniusz: Heinrich Heine – biografia / Norbert Honsza, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2013, 307 s,
- Günter Grass: biografia / Norbert Honsza, Gdańsk: Wydawnictwo Oskar, 2014, 271 s,
- Kulturlandschaft Literatur / Norbert Honsza, Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, 2016, 299 s.
Prace edytorskie i redakcyjne (wybór)
- Wybór nowel i esejów / Tomasz Mann; – Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975, XCIII, 401 s. (Biblioteka Narodowa, Seria II; nr 182),
- Thomas-Mann-Heft, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1977, 127 s. (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 361, Germanica Wratislaviensia; [T.] 29),
- Acta Universitatis Wratislaviensis No 382, Germanica Wratislaviensia, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1979, [T. 31], 150 s,
- 30 Jahre DDR-Literatur – Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1979, 164 s. (Acta Universitatis Wratislaviensis; No 498, Germanica Wratislaviensia; [T.] 41),
- Zu Peter Handke: Zwischen Experiment und Tradition / Hrsg. Norbert Honsza, Stuttgart: Klett Verlag, 1982, 102 s. – (Literaturwissenschaft-Gesellschaft, LGW-Interpretationen; 61),
- Untersuchungen zur populären Literatur im 20. Jahrhundert / red. Norbert Honsza, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1987, 123 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiis; No 853, Germanica Wratislaviensia; [T.] 62),
- Daß eine Nation die andere verstehen möge: Festschrift für Marian Szyrocki zu seinem 60. Geburstag / hrsg. von Norbert Honsza i Hans-Gert Roloff, Amsterdam: Editions Rodopi B. V., 1988 [8], 913,[2] s., [3] k. tabl.: faks., portr., ryc. (Chloe: Beihefte zum Daphnis; Bd. 7),
- Günter Grass w krytyce polskiej / red. Norbert Honsza, Jerzy Łukosz, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1988, 130 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiis; No 1015, Germanica Wratislaviensia; [T.] 74),
- Der Mensch wird an seiner Dummheit sterben: Günter-Grass-Konferenz, Karpacz 17–23 Mai 1987 / red. Norbert Honsza, Jerzy Łukosz, Marian Szyrocki, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1990, 168 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiae; No 1116, Germanica Wratislaviensia; [T.] 81),
- Studentenbeichten, Sonderbare Geschichten / Otto Julius Bierbaum; Berlin: Nicolaische Verlagsbuchhandlung Beuermann, 1990, 181 s. (Deutsche Bibliothek des Ostens bei Nicolai),
- Gerhart Hauptmann w krytyce polskiej 1945–1990 / red. Norbert Honsza, Krzysztof A. Kuczyński, Anna Stroka. – Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1992, 255 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiae; No 1328, Germanica Wratislaviensia; [T.] 94),
- Dokumentacja zur Rezeption und Didaktik deutschsprachiger Literaturen w nie niemieckojęzycznych krajach / hrsg. von Hans-Christoph Graf von Nayhauss in Verb. mit Norbert Honsza i innymi. München, 1993, 214 s,
- Studien zur DDR-Literatur / red. Norbert Honsza, Sławomir Tryc. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994, 133 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiae; No 1561, Germanica Wratislaviensia; [T.] 104),
- Heinrich Böll – Dissident der Wohlstandsgesellschaft / hrsg. von Bernd Balzer i Norbert Honsza, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995, 223 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiae; No 1758),
- Interkulturelle Perspektiven: Germanistische Beiträge, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1997, 121 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiae; No 1887, Germanica Wratislaviensia; [T.] 119),
- Die Rezeption der deutschsprachigen Gegenwartsliteratur nach der Wende 1989 / Hrsg. von Norbert Honsza, Theo Mechtenberg, Wrocław: „FRI”, 1997, 321 s,
- Schöpferische Begegnungen, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000, 253 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiae; No 1868, Germanica Wratislaviensia; [T.] 118),
- Germanistik 2000: Wrocław – Breslau, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001, 186 s. (Acta Universitatis Wratislaviensiae; No 2260, Germanica Wratislaviensia; [T.] 124),
- Kulturraum Schlesien: ein europäisches Phänomen: Interdisziplinäre Konferenz Wrocław/Breslau 18–20 Oktober 1999 / Hrsg. Walter Engel, Norbert Honsza im Auftr. Der Stiftung Gerhart-Hauptmann-Haus. Deutsch-osteuropäisches Forum, Düsseldorf in Verbindung mit dem Germanistischen Institut der Universität Wrocław/Breslau, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2001, 312 s,
- Günter Grass. Bürger und Schriftsteller (Hrsg. Norbert Honsza, Irena Światłowska), Wrocław – Dresden, Neisse Verlag 2008, 517 s.
Artykuły (wybór)
- Unbekannte Gerhart Hauptmann-Autographen / Norbert Honsza, Gerard Koziełek // Annali. Sezione Germanica, Instituto Orientale di Napoli, 1962, [t.] 5, s. 31–56,
- Polnische Persönlichkeiten bei Goethe / Norbert Honsza // Deutsch-Polnische Hefte, 1964, Nr. 2, s. 78–86,
- Recepcja twórczości Tomasza Manna w Polsce / Norbert Honsza // Przegląd Humanistyczny, 1965, nr 6, s. 123–127,
- Günter Grass und kein Ende? / Norbert Honsza // Annali. Sezione Germanica. Instituto Orientale di Napoli, 1966, [t.] 9, p. 177–187,
- Deutsche Literatur in Polen: Aufnahme und Entwicklungszüge / Norbert Honsza // Weimarer Beiträge, 1970, H. 1, s. 221–224,
- Trivialliteratur: Sachbestand und Forschungsprobleme / Norbert Honsza // Acta Universitatis Wratislaviensiae; No 323. Germanica Wratislaviensia, 1976, [T.] 27, s. 3–21,
- Auf der Suche nach neuer Ich-Erfassung: zur Kommunikativität und Applikation der Prosa von Max Frisch / Norbert Honsza // In: Frisch: Kritik – Thesen – Analysen / Hrsg. Manfred Jurgensen, Bern; München, 1977, s. 67–80.
Przypisy
- StephanS. Wolting StephanS., Der Vermittler – Zum Tod des polnischen Germanisten Norbert Honsza (1933–2020) – Ein Nachruf [online], literaturkritik.de [dostęp 22.07.2020 r.] (niem.).
- Europäische Studien zur Germanistik, Kulturwissenschaft und Linguistik [online], www.peterlang.com [dostęp 22.07.2020 r.] (ang.).
- PiotrP. Litwiniuk PiotrP., Norbert Honsza. Bibliografia 1960–2015., Atut, 2016. Brak numerów stron w książce.
- Zmarł Profesor Norbert Honsza. whum.ujd.edu.pl. [dostęp 19.07.2020 r.] (pol.).
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Zbigniew Waśkiewicz | Eugeniusz Gatnar | Ernest Płonka | Anna Lechowicz | Idzi Panic | Remigiusz PośpiechOceń: Norbert Honsza